Lue Podcast Ep83 – ดีลลับกลับประเทศ ที่พลิกล่มสลายไปต่อหน้าของ ปรีดี พนมยงค์

เป็นที่ทราบกันดีว่า ทั้งจอมพล ป. พิบูลสงคราม และปรีดี พนมยงค์ เคยเป็นเพื่อนร่วมอุดมการณ์กันมาก่อนในการต่อสู้ให้ได้มาซึ่งระบอบรัฐธรรมนูญของสยามมาตั้งแต่สมัยเรียนที่ฝรั่งเศส จนถึงการปฏิวัติ 2475

แต่หลังจากนั้นไม่กี่ปี รอยร้าวระหว่างทั้งสองก็เริ่มบาดลึกขึ้นเรื่อยๆ กระทั่งมาถึงจุดแตกหักในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2

นับตั้งแต่ปี 2487 ที่จอมพล ป. ต้องหมดอำนาจลง (ในรอบแรก) ฝ่ายปรีดีได้กลายมาเป็นกลุ่มอำนาจทางการเมืองเพียงกลุ่มเดียวในประเทศไทย ก่อนที่จะต้องสลายลงเพราะการรัฐประหารในปี 2490 จากทหารที่สนับสนุนจอมพล ป. ให้ขึ้นมาเป็นนายกฯ รอบที่ 2 กระทั่งจนถึงปี 2500

ทั้งหมดข้างต้นคือความรู้ทางประวัติศาสตร์ทั่วไปที่ผู้สนใจการเมืองก่อนช่วงกึ่งพุทธกาลน่าจะรู้จักกันดี

อย่างไรก็ดี มีข้อมูลและหลักฐานจำนวนมากยืนยันว่า แม้ทั้ง ป. และปรีดี จะขัดแย้งกันจริง แต่ในช่วงก่อนการรัฐประหารปี 2500 ไม่นานนัก ทั้งคู่ต่างมีแผนการหรือ ‘ดีลลับ’ ที่จะกลับมาคืนดีกัน

และเป็น ‘ดีลลับ’ ที่จะนำพาปรีดีซึ่งในขณะนั้นลี้ภัยอยู่ในต่างประเทศ กลับสู่มาตุภูมิ

การกลับมาคืนดีกันครั้งนั้น มีสาเหตุมาจากความผันผวนจากกระแสทางการเมืองของฝ่ายจอมพล ป. ที่ตกต่ำลง การนำปรีดีในฐานะตัวแทนของ ‘ฝ่ายก้าวหน้า’ (ตามทัศนะของพวกเขา) มาค้ำยันกับปีกจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ที่กำลังโดดเด่นในขณะนั้นพร้อมด้วยการสนับสนุนของสหรัฐอเมริกา น่าจะเป็นทางออกเดียวของจอมพล ป. ในสถานการณ์ชิงอำนาจดังกล่าว

แผนการของจอมพล ป. เริ่มขึ้นด้วยการแอบติดต่อกับจีนเพื่อถ่วงดุลกับอเมริกา จากนั้นก็ได้มีการติดต่อกับปรีดี เพื่อให้เดินทางกลับไทยมาต่อสู้กับพวกอนุรักษ์นิยม

โดยหลักฐานของเรื่องนี้ แหล่งข่าวกรองสหรัฐฯ ยังระบุด้วยว่า เผ่า ศรียานนท์ คือผู้ที่อยู่เบื้องหลังการเจรจาภายใต้การเห็นชอบของจอมพล ป. อีกทั้งจะมีการให้ปรีดีกลับมาต่อสู้ในคดีสวรรคตของในหลวงรัชกาลที่ 8 ด้วย

โดยเค้าลางของความเป็นไปได้ที่ปรีดีจะกลับมาไทยผ่าน ‘ดีลลับ’ นี้ มาจากข้อมูลที่ว่า ในราวต้นเดือนเมษายน 2499 คนสนิทของปรีดีที่จีน 2 คน ได้เดินทางกลับมายังประเทศไทยโดยสวัสดิภาพ จากการอนุญาตของจอมพล ป. และเผ่าศรียานนท์ นั่นก็คือ เฉียบ ชัยสงค์ และชม แสงเงิน หลังจากนั้นไม่นาน จอมพล ป. ก็ได้ให้สัมภาษณ์ว่าอาจจะมีการ ‘นิรโทษกรรมนักโทษทางการเมือง’ ในโอกาสฉลองกึ่งพุทธกาลในปีหน้า ซึ่งทั้งหมดนั้นคือการให้สัญญาณ ‘ไฟเขียว’ จากจอมพล ป. นั่นเอง

และหลักฐานชิ้นสำคัญนั่นคือ เอกสารของสถานทูตอังกฤษในไทย ลงวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2500 ยังระบุไว้ชัดเจนว่า “เผ่าคือผู้มีบทบาทสำคัญในการวางแผนการนี้” (แผนเอาปรีดีกลับไทยมาต่อสู้คดีสวรรคต) และเอกสารฉบับนี้ยังเขียนไว้อย่างไม่ปิดบังว่า “เผ่าได้ริเริ่มกระบวนการใส่ร้ายต่อต้านพระบรมวงศานุวงศ์ (Royal family) ด้วยการจะทำให้ มรว. คึกฤทธิ์ ปราโมช เป็น ‘แพะรับบาป’ (scapegoat) แทนปรีดีในกรณีสวรรคต”

แต่ทว่า “ดีลลับ” กลับบ้านของปรีดี พนมยงค์ สุดท้ายแล้วกลับต้องลงเอยเช่นไร? ด้วยสาเหตุใด? และยังมีใครบ้างที่เป็นตัวละครสำคัญในแผนการครั้งนั้น? ขอเชิญทุกท่านพบคำตอบทั้งหมดได้ใน Podcast Lue History