เจ้าฟ้านักพัฒนารุ่นแรก ‘ปฐมบทแห่งทุนมนุษย์’ ที่สำคัญอย่างยิ่งของชาติบ้านเมือง

ในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 นั้น ถือเป็นยุคแห่งการล่าอาณานิคมของชาติตะวันตก ด้วยข้ออ้างว่าดินแดนอาณานิคมนั้นยังล้าหลัง คนขาวจึงต้องเข้ามาสร้างความเจริญให้ ซึ่งนี่คือหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้พระองค์ต้องเร่งพัฒนาประเทศให้มีความเป็นอารยะ รวมถึงทรงมีพระราชประสงค์ที่จะปฏิรูปธรรมเนียมการปกครองให้สมกับเวลา เพื่อนำความเจริญมาสู่บ้านเมือง

ในช่วงของการปฏิรูปประเทศนั้น สิ่งที่พระองค์ทรงให้ความสำคัญอย่างมากคือ การสร้างผู้บริหารที่มีความสามารถเพื่อเข้ามาจัดวางองค์กรทางการเมืองให้เป็นแบบสมัยใหม่ โดยจะเห็นได้จากการก่อตั้งโรงเรียนข้าราชการพลเรือนขึ้น รวมถึงการส่งพระราชโอรสไปศึกษายังต่างประเทศเพื่อนำความรู้กลับมาพัฒนาบ้านเมือง โดยกลุ่มพระราชโอรสของพระองค์ในยุคนั้นเรียกได้ว่าเป็น “รุ่นแรกแห่งการพัฒนา” ก็ว่าได้

ซึ่งการเป็นรุ่นแรกนี้มีความสำคัญมาก เพราะในสมัยนั้นการไปอยู่ในต่างประเทศเป็นเวลานานถือได้ว่าเป็นเรื่องใหญ่ ทั้งเรื่องค่าใช้จ่าย เรื่องความเป็นอยู่ที่ไม่ได้สะดวกสบายและไม่ได้มีผู้ดูแลเหมือนอยู่ในสยาม ตอนนั้นผู้ที่รับหน้าที่ดูแลพระราชโอราสในต่างประเทศมีแค่ พระยาวิสุทธิสุริยศักดิ์ (เปีย มาลากุล) และเจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) เท่านั้น

ในการเดินทางไปศึกษาต่อต่างประเทศนั้น รัชกาลที่ 5 ทรงส่งพระราชโอรสที่มีพระชนมายุได้ 12 พรรษาขึ้นไป โดยจะส่งไปศึกษาที่ประเทศแถบยุโรป โดยเฉพาะประเทศอังกฤษ ซึ่งถือเป็นประเทศที่มีความโดดเด่นในด้านต่างๆ สูงมาก และในส่วนของเงินสำหรับการเล่าเรียนกินอยู่ รวมถึงค่าใช้จ่ายต่างๆ ก็เป็นเงินจากพระคลังข้างที่ ไม่ใช่เงินสำหรับใช้จ่ายในราชการแผ่นดิน โดยเงินเหล่านี้จะถูกฝากไว้ที่ธนาคาร และมีราชทูตเบิกจ่ายให้เป็นค่าเล่าเรียนรวมทั้งค่าใช้จ่ายต่างๆ และมีการจัดแบ่งให้เสมอเท่าเทียมกันทุกพระองค์

ผลจากการส่งพระราชโอรสไปศึกษานั้น เมื่อเสด็จกลับมาหลายพระองค์ได้เข้ามามีบทบาทในการพัฒนาระบบราชการให้มีความก้าวหน้ามากขึ้น รวมถึงพัฒนาด้านอื่นๆ จนระบบต่างๆ ของบ้านเมืองเติบโตขึ้นอย่างก้าวกระโดด

เรื่องราวในคลิปวิดีโอนี้ เป็นแค่ตัวอย่างสั้นๆ เท่านั้น ของการเข้ามามีบทบาทในการพัฒนาประเทศของพระราชโอรสในรัชกาลที่ 5 ซึ่งทุกพระองค์ล้วนมีบทบาทและเป็นหนึ่งในฟันเฟืองสำคัญในการผลักดันพัฒนาบ้านเมืองให้ก้าวไปข้างหน้าจนเทียบเท่าอารยประเทศ

และทั้งหมดนี้เป็นผลมาจากการปลูกฝัง การวางรากฐานด้านการศึกษาให้กับพระราชโอรสของรัชกาลที่ 5 และได้เบิกทางต่อมาให้ประชาชนทั่วไปได้ไปศึกษายังต่างประเทศผ่านทุนหลวงอีกด้วย ซึ่งการเสด็จไปศึกษายังต่างประเทศของบรรดาพระราชโอรสนั้น รัชกาลที่ 5 ท่านทรงถือว่าเป็นหน้าที่ต่อประเทศชาติที่เจ้านายจะต้องตระหนักในสิ่งนี้เสมอ พระราชโอรสรุ่นแรกนี้จึงเป็น “ปฐมบทแห่งทุนมนุษย์” ที่สำคัญอย่างยิ่งของชาติบ้านเมือง