‘ศักดินา’ ไม่ได้วัดจาก ‘ชาติกำเนิด’ เป็น ‘เจ้า’ ไม่ได้ต้องเป็นศักดินา
การชุมนุมของม็อบราษฎรเริ่มกลับมารุนแรงอีกครั้ง ทั้งที่สถานการณ์โรคระบาดในประเทศยังอยู่ในช่วงทรงกับทรุด และไส้ในที่ยังสอดแทรกอยู่ไม่เคยเปลี่ยนของกลุ่มเยาวชนปลดแอกผู้ฝันหาประชาธิปไตยคือ การอ้าง “ศักดินา” หรือในความหมายตรง ๆ ของม็อบสามนิ้วก็คือ “เจ้า” หรือ “สถาบันพระมหากษัตริย์”
ซึ่งเอาเข้าจริง มันอาจเป็นคนละเรื่องกับ “ศักดินา” ในความหมายแต่ดั้งเดิม ที่จิตร ภูมิศักดิ์ นักเคลื่อนไหวฝ่ายซ้าย และสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย ได้กล่าวไว้ว่า
ขณะเดียวกัน “คณะราษฎร” ที่บางกลุ่มมองว่าเป็นผู้อภิวัฒน์สยาม กลับถูกพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยมองว่าเป็น “ศักดินา”
ความหมายที่แท้จริงของ “ศักดินา”
ความหมายที่แท้จริงของ “ศักดินา” คือ พวกเจ้าที่ดิน ซึ่งฝ่ายซ้ายไทยระบุว่าไม่จำเป็นต้องเป็นสมาชิกของสถาบันพระมหากษัตริย์เลย เพราะนัยของคำว่า “ศักดินา” มุ่งสนใจในด้านความสัมพันธ์ทางการผลิต
“ศักดินา” ในความหมายของพวกฝ่ายซ้ายไทย ปรากฏครั้งแรกในหนังสือ “ไทยกึ่งเมืองขึ้น” ของ อรัญ พรหมชมพู พ.ศ. 2493 โดยฝ่ายซ้ายไทยในเวลานั้นได้วิเคราะห์ว่า ประเทศไทยมีลักษณะเป็น “กึ่งเมืองขึ้น-กึ่งศักดินา” ซึ่งแนวคิดดังกล่าวได้รับอิทธิพลมาจากลัทธิเหมาของจีนอย่างชัดเจน
“ขุนศึกศักดินา” ตามแนวคิดลัทธิเหมานั้นก็ยิ่งซับซ้อนเข้าไปอีก เพราะหมายถึง พวกบรรดาขุนนางจีนที่ตกค้างจากระบอบเก่า พวกเจ้าที่ดิน พวกกลุ่มชาวนารวย ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีมาก่อนจีนจะรวมชาติสำเร็จ
สำหรับในประเทศไทยนั้น ส่วนมากแล้ว “ศักดินา” มักใช้ควบคู่กับคำว่า “ขุนศึก-ศักดินา” ซึ่งหมายถึง “นายทุนขุนนางกึ่งนายหน้า” กลุ่มพวกนี้คือบรรดาข้าราชการทหาร และนายทุนที่ร่ำรวยมาจากการสมคบกับต่างชาติ โดยการให้สัมปทานแก่ประเทศจักรพรรดินิยม เช่น อเมริกา
พรรคคอมมิวนิสต์ได้ตราหน้าขุนศึกศักดินาพวกนี้ว่า “เป็นพวกขายชาติ” และถือเป็นศัตรูที่แท้จริงของพรรคฯ
ซึ่งแม้แต่ “คณะราษฎร” พรรคคอมมิวนิสต์ก็ถือว่าเป็นพวก “ทุนนิยมขุนนาง”
ทั้งนี้ จิตร ภูมิศักดิ์ นักเคลื่อนไหวฝ่ายซ้ายของไทย ได้ขยายนิยามออกไปอีกว่า “ศักดินา” หมายถึง อำนาจในการครอบครองที่ดิน ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการทำไร่ทำนา อันเป็นอาชีพหลักของคนในยุคนั้น และเขายังได้ยืนยันชัดเจนอีกด้วยว่า
ศักดินาจึงไม่จำเป็นต้องเป็นพวกเจ้า
“เช่น พระเจ้าหลุยส์-ฟิลิปส์ (Louise-Philippe) ของฝรั่งเศสในกลางศตวรรษที่ 19 ซึ่งไปเป็นตัวแทนของพวกกระฎุมพีและโดยเฉพาะนายทุนขุนคลัง! ดังนั้นการจำชี้ว่าใครเป็นศักดินาโดยดูที่ขนาดของตีนหรือชาติกำเนิดจึงไม่ถูกต้องโดยสิ้นเชิง” (โฉมหน้าศักดินาไทย : หน้า 32)
สถาบันกษัตริย์ไทยมิใช่ศัตรูของพรรคคอมมิวนิสต์
ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ยังไม่มีการค้นพบเนื้อหาทางวิชาการ หรือข้อเท็จจริงอย่างเป็นทางการของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย ที่ระบุว่าต้องการล้มล้างสถาบันพระมหากษัตริย์ แม้แต่ในประกาศสมัชชาพรรค ก็ยังไม่เคยปรากฏแนวนโยบายดังกล่าว
ในส่วนของแนวคิด พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย พยายามประสานนโยบาย “สามัคคีชนชั้น” กล่าวคือ นอกจากชาวนาและกรรมาชีพจะเป็นกำลังหลักในการปฏิวัติแล้ว พวกเขายังพยายามรวบรวมเอานักศึกษา ปัญญาชน ตลอดจนนายทุนชาติ เข้ามาร่วมขบวนการปฏิวัติด้วย
จะเห็นได้ว่านี่คือหัวใจสำคัญของแนวคิด ที่พยายามอธิบายว่า พรรคคอมมิวนิสต์ไทยไม่มีจุดประสงค์ในการสลายชนชั้น หรือล้มล้างสถาบันฯ โดยเด็ดขาด
ซึ่งจากกรณี หม่อมเจ้าวิภาวดีรังสิต ทรงสิ้นชีพิตักษัย จากเหตุการณ์ถูกลอบยิงเฮลิคอปเตอร์ที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2520 โดยกองทัพปลดแอกประชาชนไทย พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (ทปท.)
เมื่อทราบความจริงว่า ปฏิบัติการของพรรคฯ ได้คร่าพระชนม์ชีพสมาชิกของพระราชวงศ์ไป ทำให้เกิดการสั่นคลอนศรัทธาขึ้นในค่ายพรรคคอมมิวนิสต์แห่งนั้น บรรดาสหายและมวลชน (ชาวบ้าน) เริ่มตีตัวออกห่าง เพราะรับไม่ได้กับการสังหารเจ้านายที่พวกเขาไม่ได้มองว่าเป็นศัตรูการต่อสู้ และกระทบกระเทือนกับจิตใจของชาวพรรคคอมมิวนิสต์ ที่มีจุดประสงค์เพียงแค่ต่อต้านรัฐบาลทหารและจักรพรรดินิยมอเมริกาเท่านั้น
ทั้งหมดนี้ คือการยืนยันแนวคิดดั้งเดิมของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย ที่ไม่ได้มองสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นคู่สงครามกับประชาชน หรือเป็นพวกศักดินาที่ต้องกวาดล้างในสิ้นซาก
แต่หลังจากเหตุการณ์ 6 ตุลา กลับได้มีการปลูกฝังความคิดที่ว่า การจะเปลี่ยนแปลงประเทศให้เป็นไปตามวิถีที่กลุ่มเคลื่อนไหวฝ่ายซ้ายต้องการนั้น หาใช่การล้มล้างอำนาจรัฐหรือทหารเพียงอย่างเดียวไม่
แต่ต้องไปให้ถึงการล้มล้างสถาบันพระมหากษัตริย์เท่านั้น
ดังเช่นที่นาย พริษฐ์ ชิวารักษ์ หรือ เพนกวิน แกนนำม็อบราษฎร แอบอ้างในการปราศรัยใส่ร้ายสถาบันพระมหากษัตริย์ เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2564 ที่ผ่านมา แถมยังบิดเบือนเลยเถิดไปถึงเหตุการณ์สิ้นพระชนม์ชีพของ หม่อมเจ้าวิภาวดีรังสิต เมื่อปี พ.ศ. 2520 ในทางลดทอนสภาบันพระมหากษัตริย์อย่างอุกอาจและคึกคะนอง ซึ่งมีคนจำนวนไม่น้อย (แม้แต่พวกฝ่ายซ้ายที่เคยเป็นอดีตผู้ปฏิบัติการของพรรคคอมมิวนิสต์เอง) มองว่า
นั่นเป็นคำพูดปราศจาก “สามัญสำนึก” อันน่าเศร้า
อีกทั้งยังใช้การบิดเบือนข้อเท็จจริง ปลุกปั่นมวลชน เพื่อหวังผลในการล้มล้างสถาบันฯ อย่างชัดเจน ซึ่งดูยังไงก็ไม่ใช่แนวทางของนักต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย
แต่แท้ที่จริงคือ “พวกนิยมระบอบสาธารณรัฐ” อย่างมิพักต้องสงสัย
ที่มา :
[1] หนังสือ “ไทยกึ่งเมืองขึ้น” ของ อรัญ พรหมชมพู พ.ศ. 2493
[2] หนังสือ “โฉมหน้าศักดินาไทย” ของ จิตร ภูมิศักดิ์ พ.ศ. 2500
