Lue Podcast Ep 61 – ความจริงชัดๆ เรื่องกบฏ 7 หัวเมือง ที่ยืนยันว่า ‘สยามล่าอาณานิคม’ เป็นเรื่องโกหก

“กบฏ 7 หัวเมืองภาคใต้” คืออีกหนึ่งเหตุการณ์ที่มีนักวิชาการบางคนชอบเอามาบิดเบือนและโจมตีว่า การปฏิรูปบ้านเมืองในสมัย ร.5 หรือที่เรียกว่า “การรวมศูนย์อำนาจรัฐราชการสมัยใหม่” เป็นการล่าอาณานิคมของสยาม และพยายามแทรกแซงกดขี่คนท้องถิ่น

ข้อเท็จจริง คือ การล่าอาณานิคมของพวกฝรั่ง กับ การรวมศูนย์อำนาจ (centralization) ในสมัย ร.5 ในทางรัฐศาสตร์นั้นเป็นคนละเรื่องกัน

การปฏิรูปบ้านเมืองของ ร.5 เป็นการสร้างมาตรฐานให้เหมือนกันทั้งประเทศ ทั้งระบบราชการ การศึกษา ภาษี ฯลฯ โดยเปลี่ยนจากการปกครองในรูปแบบเก่าหรือแบบจารีตมาเป็นแบบรัฐราชการสมัยใหม่ ซึ่งแต่ละหัวเมืองก็ยังคงมีเจ้าเมืองปกครองอยู่ ไม่ใช่การเข้ามายึดเป็นเมืองขึ้นแล้วดูดกลืนทรัพยากรออกไปเหมือนการล่าอาณานิคมของชาติตะวันตก

กรณีของกบฏ 7 หัวเมือง สาเหตุจริงๆ เกิดจากการที่รายาหรือกลุ่มเจ้าเมืองต่างๆ ต้องเสียผลประโยชน์ที่เคยได้รับก่อนหน้าที่จะมีการปฏิรูประบบภาษีโดยรัฐบาลสยาม ซึ่งเรื่องนี้ยังเขียนไว้ในเอกสารในหอจดหมายเหตุแห่งชาติด้วยว่า แต่เดิมรายาเหล่านี้เก็บภาษีชาวบ้านแบบขูดรีดเพื่อเอาเงินเข้าตัว เมื่อมีการเปลี่ยนระบบภาษีก็ทำให้พวกเขาเสียผลประโยชน์และลุกขึ้นก่อกบฏ จนรัฐบาลสยามต้องเข้ามาจัดการ และเป็นการจัดการเฉพาะตัวเจ้าเมืองที่ก่อปัญหาเท่านั้น โดยไม่เกิดการนองเลือดขึ้นกับประชาชน

ซึ่งเจ้าเมืองทั้ง 7 หัวเมืองก็เป็นเพียงแค่รายาที่แต่งตั้งโดยทางสยาม ไม่ใช่สุลต่านหรือกษัตริย์ในท้องที่นั้นๆ เรื่องนี้แม้แต่อังกฤษที่มีอิทธิพลเหนือดินแดนมลายูยังยอมรับว่า อำนาจการปกครองของ 7 หัวเมืองนั้นอยู่ที่สยามมาตั้งแต่แรกแล้ว ไม่ใช่อยู่ที่บรรดาเจ้าเมืองต่างๆ

ดังนั้นการบอกว่า “สยามล่าอาณานิคม” จึงเป็นเรื่อง “โกหก”