Lue Podcast EP 55 – ‘เผด็จการ’ จริง ๆ เขาเป็นยังไง
ถ้าพูดกันถึงเรื่องเผด็จการ รู้ไหมครับว่าจริง ๆ แล้วรัฐบาลเผด็จการมีหลายรูปแบบมาก ซึ่งส่วนใหญ่เรามักจะคุ้นชินกับรัฐบาลเผด็จการแบบ “คลาสสิค” นั่นก็คือการที่ทหารยึดอำนาจรัฐบาลพลเรือนแล้วจัดตั้งรัฐบาลแทน หรือบางครั้งก็เป็นเหตุการณ์ที่รัฐบาลทหารยึดอำนาจกันเอง
ส่วนรัฐบาลเผด็จการอีกรูปแบบหนึ่งที่เรามักจะมองข้ามไปคือ รัฐบาลที่มาจากพรรคการเมืองพรรคเดียวในระบอบรัฐสภา นั่นคือ “รัฐบาลของพรรคคอมมิวนิสต์” ที่ถือว่าเป็นรัฐบาลเผด็จการรูปแบบหนึ่งเช่นกัน และนอกจากประเทศคอมมิวนิสต์ที่เป็นรูปแบบพรรคเดียวแล้ว ถ้าเรายึดตามเงื่อนไขการสนับสนุนพรรคเดียวเป็นรัฐบาล ประเทศสิงคโปร์ก็อาจจะเรียกได้ว่าเป็นเผด็จการเช่นกัน
และยังมีรัฐบาลอีกประเภทหนึ่ง ที่ไม่น่าเชื่อว่าจะสามารถกลายพันธุ์ไปเป็นระบอบเผด็จการได้ เพราะรัฐบาลประเภทนี้จริงๆ แล้วก็มาจาก “รัฐบาลประชาธิปไตย” แต่ด้วยการออกแบบรัฐธรรมนูญที่สุดโต่งเกินไป ทำให้นักการเมืองสามารถเอาไปใช้เอื้อผลประโยชน์ได้ตามใจนึก เช่น รัฐธรรมนูญของไทย ปี 2540 ที่ช่วยให้พรรคการเมืองขนาดใหญ่มีความได้เปรียบมากเกินไป ชนิดที่ว่าสามารถคุมอำนาจเบ็ดเสร็จทั้งในสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาให้ทำตามความต้องการของพรรคตัวเองได้ ซึ่งนี่ก็เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของรัฐบาลเผด็จการที่เรียกกันว่า “เผด็จการรัฐสภา”
รัฐบาลเผด็จการของไทยที่ขึ้นชื่อเรื่องความเด็ดขาด ชนิดที่คนสมัยนั้นแค่ได้ยินชื่อก็ต้องขนหัวลุก คงหนีไม่พ้นรัฐบาลของ “จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์” ที่แม้จะกินระยะเวลาแค่ช่วงสั้น ๆ แต่ก็ทำให้คนไทยสมัยนั้นทั้งชื่นชอบและหวาดกลัวไปพร้อม ๆ กัน ด้วยความเป็นคนจริง เด็ดขาด และความใจนักเลงของจอมพลสฤษดิ์ เจ้าของวลีอมตะที่ว่า “ข้าพเจ้าขอรับผิดชอบแต่เพียงผู้เดียว”
จอมพลสฤษดิ์ ควบคุมความวุ่นวายของบ้านเมือง ด้วยการใช้ไม้แข็งเข้าจัดการแบบ “เจ็บแต่จบ” โดยเฉพาะการเลือกใช้วิธี “ยิงเป้า” เป็นเครื่องมือในการแก้ปัญหาความไม่สงบเรียบร้อยต่าง ๆ
ซึ่งเอาเข้าจริง ๆ ก็ได้ผลชะงัด เพราะบ้านเมืองในตอนนั้นเปลี่ยนจากความวุ่นวายกลายเป็นสงบเรียบร้อยภายในเวลารวดเร็ว ยุคอันธพาลครองเมืองจากผลพวงของกลุ่มตำรวจอัศวินต่างถูกกวาดล้างจนเหี้ยน และโดยเฉพาะการปราบกบฏผีบุญกลุ่มสุดท้ายในยุคนั้น แสดงให้เห็นถึงความเด็ดขาดของจอมพลสฤษดิ์ได้เป็นอย่างดี รวมไปถึงการใช้อำนาจตาม มาตรา 17 สั่งยิงเป้าพวกโจรผู้ร้ายปล้นฆ่า ค้ายาเสพติด และวางเพลิง จนทำให้ยุคนั้นไม่มีเหตุการณ์ไฟไหม้ไปอีกนาน
