เมื่อซีรีส์ของราชวงศ์อังกฤษ ถูกโยงเพื่อใช้โจมตีสถาบันพระมหากษัตริย์ไทย

ภายหลังการเสด็จสวรรคตของ สมเด็จพระนางเจ้าอลิซซาเบธที่ 2 แห่งอังกฤษ เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2565 (ตามเวลาของประเทศไทย) ในขณะที่ทั่วโลกกำลังร่วมถวายความอาลัยนั้น ปรากฏว่ามีบรรดาเพจในเฟซบุ๊กของผู้ที่ต่อต้านระบอบพระมหากษัตริย์ในประเทศไทย ได้เริ่มกระบวนการบ่อนเซาะและทำลายสถาบันพระมหากษัตริย์ของไทย ด้วยการพยายามกระแนะกระแหนแบบตื้นๆ อันเป็นพฤติกรรมที่พบเห็นได้ทั่วไป

อย่างไรก็ดี มีเพจเกี่ยวกับภาพยนตร์แห่งหนึ่ง ได้พยายามนำเสนอกระแสการต่อต้านการรัฐประหารของ สมเด็จพระนางเจ้าอลิซซาเบธที่ 2 ของอังกฤษ ด้วยการอ้างอิงเนื้อหาและบทสนทนาที่ปรากฎในซีรีส์ของ NETFLIX เรื่อง The Crown ซีซั่น 3 ตอนที่ 5  ในทำนองว่า สมเด็จพระนางเจ้าอลิซซาเบธที่ 2 ในฐานะประมุขของอังกฤษได้มีท่าทีต่อต้านการรัฐประหารที่นำโดยพระราชวงศ์บางพระองค์ อาทิ ลอร์ดหลุยส์ เมาท์แบตแตน อย่างแข็งขัน โดยเนื้อหาในซีรีส์ระบุว่าเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2511 สมัยที่นายแฮโรลด์ วิลสัน เป็นนายกรัฐมนตรี

ซีรีส์ The Crown ได้อ้างด้วยว่าบทบาทของ ลอร์ดหลุยส์ เมาท์แบตแตน ในการวางแผนการรัฐประหารถือเป็น “ตัวแสดงสำคัญ” ที่จะทำให้การรัฐประหารครั้งนั้นสำเร็จ ซึ่งในซีรีส์ถึงกับฉายให้เห็นบทสนทนาระหว่างสมเด็จพระนางเจ้าอลิซซาเบธที่ 2 กับ ลอร์ดหลุยส์ เมาท์แบตแตน ที่พยายามโน้มน้าวให้พระนางเจ้าอลิซซาเบธฯ ทรงเห็นชอบด้วย แต่ท้ายที่สุดพระองค์ทรงตอบกลับไปว่า “หน้าที่ของพวกเราคือไม่ทำอะไรทั้งนั้นและรอเวลา รอให้คนที่โหวตเขามาโหวตไล่เขาออกไป ถ้าหากว่าพวกเขาตัดสินใจที่จะทำเช่นนั้น”

และทางผู้สร้างเองก็ออกปากตลอดว่า The Crown เป็นเพียงแค่ซีรีส์ที่หยิบยกเอาเหตุการณ์บางส่วนที่เกิดขึ้นในรัชสมัยของพระนางเจ้าอลิซซาเบธที่ 2 มาปรุงแต่งให้มีสีสันเพื่อให้เรื่องราวมีชีวิตชีวาและน่าสนใจขึ้น ซึ่งในกรณีนี้ ผู้ที่ดูหนังชมซีรีส์ทั่วไปย่อมเข้าใจได้ว่า “หนังก็คือหนัง” ผู้ชมที่ดีควรต้องรู้จักแยกแยะ “ข้อเท็จจริง” ออกจาก “เรื่องราวในหนัง”

อย่างไรก็ดี ฤา กลับไม่เข้าใจว่า เหตุใดเพจหนังดังกล่าวรวมถึงคนไทยอีกจำนวนหนึ่ง จึงพยายามที่จะแซะและกระแนะกระแหนสถาบันพระมหากษัตริย์ไทย โดยหยิบยกเอา “เหตุการณ์/บทพูด” ในซีรีส์ฝรั่งมายึดถือเป็นเรื่องจริง ซึ่งพฤติกรรมการแซะเช่นนี้ย่อมชี้ชัดว่าบรรดากลุ่มคนเหล่านี้ ไม่มีความรู้ด้านประวัติศาสตร์ทั้งอังกฤษและประวัติศาสตร์ไทย เป็นพื้นฐานในชีวิตเลย ถึงได้คล้อยตามเพจดังกล่าวโดยไม่มีการใช้วิจารณญาณวิเคราะห์แยกแยะข้อเท็จจริงใดๆ ทั้งสิ้น

หากลองสืบค้นในเว็บไซด์ทั่วไป จะเห็นได้ว่า ประเด็นดังกล่าวมีผู้ชมจากทั่วโลกตั้งข้อสังเกตไว้เช่นเดียวกันว่า “ลอร์ดหลุยส์ เมาท์แบตแตน เคยมีความพยายามที่จะรัฐประหารจริงหรือ ?” ซึ่งน่าเชื่อว่าบรรดาข่าวลือดังกล่าว รวมไปถึงพล็อตใน The Crown น่าจะมีที่มาจากจดหมายร้องเรียนคณะรัฐมนตรี ในปี พ.ศ. 2524 ของ ซอร์ซิล คิง อดีตนายทหารระดับสูงที่ถูกกล่าวหาว่าผัวพันกับเหตุการณ์รัฐประหาร โดยคิงได้เปิดเผยว่า แฮโรลด์ วิลสัน อดีตนายกรัฐมนตรีพรรคแรงงานในสมัยนั้น (พ.ศ. 2511) ได้ให้ข้อมูลเท็จแก่สื่อว่าเขาพยายามที่จะทำรัฐประหารโค่นล้มรัฐบาล

ต่อมาหนังสือเล่มล่าสุดของ แอนดรูว์ โลวนี ชื่อหนังสือ The Mountbattens ซึ่งตีพิมพ์ในปี พ.ศ. 2562 ได้ระบุถึงความเป็นไปได้ของเหตุการณ์ที่มีความพยายามก่อรัฐประหารในอังกฤษ เมื่อปี พ.ศ. 2511

แต่อย่างไรก็ดี หนังสือ The Mountbattens กลับไม่ได้มีหลักฐานเชิงประจักษ์อะไรเลยเพื่อยืนยันถึงเหตุการณ์ดังกล่าว นอกจากการสันนิษฐานด้วยข้อมูลที่มีอยู่อย่างกระจัดกระจายของผู้เขียนหนังสือล้วนๆ และเนื่องจากเขามองว่า ลอร์ดหลุยส์ เมาท์แบตแตน มีอุปนิสัย “ชอบเก็บงำบางสิ่งไว้ในใจเสมอ” ดังนั้น แนวคิดการยึดอำนาจรัฐบาลพรรคแรงงาน จึงเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ตามทัศนคติของผู้เขียน

ยิ่งไปกว่านั้นในวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 The Guardian สื่อใหญ่ชื่อดังได้นำเสนอข่าวในประเด็นที่ว่า เหตุการณ์ที่ “ลอร์ดหลุยส์ เมาท์แบตแตน เคยมีความพยายามที่จะรัฐประหาร” นั้น “เป็นเรื่องที่ไร้สาระอย่างยิ่ง” และนอกจากการสัมภาษณ์บุคคลร่วมสมัยที่ยังมีชีวิตอยู่แล้ว แหล่งข่าวยังได้เปิดเผยด้วยว่า แม้แต่ข้อมูลจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติอังกฤษเองก็ยืนยันว่าเรื่องดังกล่าว “ไม่มีมูลความจริง”

และหากย้อนกลับไปในวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2524 แอล. พี ไวท์ เลขาธิการนายกรัฐมนตรีอังกฤษ ได้เคยสั่งการให้สอบสวนถึงข้อเท็จจริงในประเด็นรัฐประหารย้อนหลังไปในปี พ.ศ. 2511 หลังจากที่ได้รับข้อร้องเรียนมาจาก เท็ด ลีดเบ็ตเตอร์ (รัฐมนตรี) ให้มีการค้นหาความจริงในประเด็นดังกล่าว โดยลีดเบ็ตเตอร์มองว่าเป็น “การพยายามที่จะทำลายล้างประชาธิปไตย” แม้ว่าเหตุการณ์จะจบสิ้นไปนานแล้วก็ตาม ก็ต้องมีการสืบสวนหาผู้รับโทษให้ได้

ท้ายที่สุด เลขาธิการนายกรัฐมนตรีอังกฤษได้ทำการสืบค้นความจริงด้วยการสอบสวนผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการรัฐประหาร และพบข้อเท็จจริงจนนำมาสู่คำตอบในรายงานอย่างเป็นทางการว่า “… ข้าพเจ้าไม่พบหลักฐานใดๆ หรือสิ่งใดที่ใกล้เคียงพอที่จะชี้ชัดได้ว่าเคยมีการวางแผนสมคบคิดที่จะทำลายล้างระบอบการปกครองประชาธิปไตยแบบรัฐสภาเกิดขึ้น …”

เมื่อมาถึงจุดนี้ จึงสรุปได้ว่า เหตุการณ์ที่ “ลอร์ดหลุยส์ เมาท์แบตแตน เคยมีความพยายามที่จะรัฐประหาร” นั้น “ไม่มีมูลความจริง” หากแต่เป็นเพียงเรื่องที่เติมแต่งขึ้นเพื่อให้ซีรีส์น่าติดตามและมีสีสันเท่านั้น ซึ่งข้อเท็จจริงทั้งหมดต่างได้รับการยืนยันจากทั้งการสอบสวนโดยรัฐบาลอังกฤษ และเอกสารชั้นต้นของหอจดหมายเหตุแห่งชาติอังกฤษอีกด้วย

ดังนั้น การเอาสิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้นจริงมาโยงเพื่อกระแนะกระแหนสถาบันพระมหากษัตริย์ไทย โดยปราศจากความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประเด็นนั้นๆ ย่อมเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่า บรรดาผู้ที่เชื่อละครเป็นตุเป็นตะจนคิดว่าเป็นเรื่องจริงนี้ แท้จริงแล้วหาได้เป็นผู้ที่มีความรู้หรือ “ตาสว่าง”อย่างที่เคยแสร้งแกล้งทำกันว่าเป็นเลย