…ตัวของหม่อมฉันเองทำประโยชน์อะไรให้บ้านเมืองไม่ได้มาก แต่ถ้าได้ช่วยลูกๆ ให้ได้รับการอบรม และเล่าเรียนในสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่บ้านเมืองได้แล้ว หม่อมฉันก็รู้สึกอิ่มใจเหมือนกัน
“…ลูกของหม่อมฉัน หม่อมฉันรักอย่างดวงใจ และหม่อมฉันมีความตั้งใจอยู่เสมอ ที่จะนำให้ลูกไปในทางที่ถูกที่ดี สำหรับจะได้เป็นประโยชน์แก่ตนเอง ญาติ และบ้านเมือง ตัวของหม่อมฉันเองทำประโยชน์อะไรให้บ้านเมืองไม่ได้มาก แต่ถ้าได้ช่วยลูกๆ ให้ได้รับการอบรม และเล่าเรียนในสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่บ้านเมืองได้แล้ว หม่อมฉันก็รู้สึกอิ่มใจเหมือนกัน…”
เนื้อความจากจดหมายที่สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (สมเด็จย่า) ทรงเขียนถึงสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า วันที่ 12 กรกฎาคม 2476 (จากหนังสือ “เจ้านายเล็กๆ-ยุวกษัตริย์” พระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์)
สมเด็จย่าทรงมาจากครอบครัวสามัญชนคนธรรมดา ทรงดำเนินชีวิตด้วยความสมถะ อดทน ขยันหมั่นเพียร และยังทรงอุทิศทุ่มเทพระวรกายทรงงานเพื่อคนไทยมาโดยตลอด ท่านทรงอบรมเลี้ยงดูพระราชธิดาและพระราชโอรสทั้ง 3 พระองค์ อย่างใกล้ชิดด้วยพระองค์เองมาตั้งแต่ทรงพระเยาว์ ด้วยความเอาพระทัยใส่ ทรงเป็นต้นแบบในเรื่องของการมีวินัย การรักการค้นคว้าศึกษาหาความรู้ และการประพฤติตัวที่ถูกต้องตามทำนองคลองธรรม
ความมานะบากบั่นและการเป็นแบบอย่างที่ดีของสมเด็จย่านี้เองที่เป็นส่วนสำคัญในการปลูกฝัง และส่งเสริมพระราชโอรสธิดาของพระองค์ ให้มีความเข้าใจในชีวิตและธรรมชาติอย่างรอบด้าน อย่างสมบูรณ์ทั้งด้านจิตใจและสติปัญญา กระทั่งทั้ง 3 พระองค์ทรงเจริญวัยด้วยพระอัจฉริยภาพรอบด้าน เป็นที่รักยิ่งของคนไทย และเป็นพระเจ้าแผ่นดินที่ยิ่งใหญ่ที่ทั่วโลกต่างให้การยอมรับ
21 ตุลาคม 2566 ขอน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณเนื่องในวันคล้ายวันพระราชสมภพ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
