ม.112 ลิดรอนเสรีภาพและรังแกประชาชนจริงหรือ?

ความจริงแล้ว กฎหมายคุ้มครองสถาบันพระมหากษัตริย์ หรือตำแหน่งประมุขของรัฐ (Head of State) เป็นกฎหมายอันชอบธรรมที่ยังคงบังคับใช้ทั่วโลก โดยผู้มีอำนาจบังคับใช้ ยกเลิก หรือแม้กระทั่งดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดคือ ฝ่ายบริหารราชการแผ่นดินโดยรัฐบาล สภานิติบัญญัติ และฝ่ายตุลาการ ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์มิได้เข้ามาก้าวก่ายนโยบาย หรือข้อกฎหมายดังกล่าวแต่ประการใด

แม้แต่ในประเทศสหรัฐอเมริกา ก็ยังมีกฎหมายคุ้มครองตำแหน่งประมุขของรัฐ (Head of State) และยังมีผลบังคับใช้ ตลอดจนดำเนินการพิจารณาคดีกับผู้กระทำผิดอยู่ในปัจจุบัน

ทีนี้เราลองมาเปรียบเทียบสาระสำคัญระหว่าง กฎหมายมาตรา 112 กับกฎหมายหมิ่นประมาท ที่ใช้สำหรับบุคคลทั่วไปกันดู

ดูหมิ่นซึ่งหน้า มาตรา 393

ตามประมวลกฎหมายอาญาภาค 3 ความผิดลหุโทษในมาตรา 393 บัญญัติว่า “ผู้ใดดูหมิ่นผู้อื่นซึ่งหน้าหรือด้วยการโฆษณา ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ”

การดูหมิ่น คือการกระทำ การเหยียดหยาม การสบประมาท การทำให้อับอาย ซึ่งอาจจะเป็นการกระทำโดยทางกาย หรือวาจาก็ได้ และการกระทำนั้นเป็นการลดคุณค่าผู้ถูกดูหมิ่นลงโดยผู้ที่หมิ่น ดังนั้นจึงอาจเป็นคำด่า คำหยาบ สบประมาท ซึ่งหน้า หมายถึงการกระทำที่สามารถเข้าถึงตัวอีกฝ่ายหนึ่งได้ อาจมีการเข้าถึงตัวก่อเหตุร้ายได้ในทันทีทันใด

หมิ่นประมาท มาตรา 326

ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 “ผู้ใดใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม โดยประการที่น่าจะทำให้ผู้อื่นนั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ผู้นั้นกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาท ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ”

อธิบายเพิ่มเติมคือ การใส่ความรวมไปถึงการพฤติกรรมของผู้กระทำที่กล่าวหาบุคคลอื่น ต่อบุคคลที่สาม อาจทำด้วยวาจา กริยาท่าทาง การเขียน พิมพ์ หรือวิธีการใดก็ได้ การใส่ความจึงเป็นการยืนยันข้อเท็จจริงว่าผู้ถูกหมิ่นประมาทเป็นคนไม่ดี คดโกง ทุจริต คอร์รัปชั่น เป็นต้น นอกจากนั้น การพิจารณาว่าความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการกระทำหมิ่นประมาทนั้น ว่าเป็นการเสียเกียรติ เสียชื่อเสียง หรือถูกดูหมิ่น หรือไม่ พิจารณาจากความรู้สึกนึกคิดของคนทั่วๆไป ไม่ได้พิจารณาจากความเห็น หรือความรู้สึกของผู้ใส่ความหรือผู้ถูกใส่ความเพียงอย่างเดียว

กฎหมายมาตรา 112

“ผู้ใดหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 3 ปีถึง 15 ปี”

ความผิดฐานมาตรา 112 นั้น ความหมายของการหมิ่นประมาท ดูหมิ่น แม้จะเป็นความหมายเดียวกันกับความผิดฐานดูหมิ่นซึ่งหน้า และหมิ่นประมาทก็ตาม แต่หากพิจารณาให้ลึกซึ้ง จะเห็นได้ว่า มีการเพิ่มเติมคำว่า “แสดงความอาฆาตมาดร้าย” เข้ามาด้วย อีกทั้งบุคคลผู้ถูกกระทำ (ผู้ถูกดูหมิ่น ถูกใส่ความ) ความผิดฐานดูหมิ่นซึ่งหน้า และฐานหมิ่นประมาท กฎหมายบัญญัติว่า “ผู้อื่น” ซึ่งหมายถึงบุคคลใดๆก็ได้ แต่ความผิดตามมาตรา 112 นี้ กฎหมายได้บัญญัติ เพิ่มเติมพฤติการณ์ที่ผิดกฎหมายเข้ามาด้วย ซึ่งก็คือ “แสดงความอาฆาตมาดร้าย” นั่นเอง

จากตัวบทที่เขียนในมาตรา 112 กฎหมายมุ่งคุ้มครองตำแหน่ง ไม่ใช่คุ้มครองตัวบุคคล กล่าวคือ ตำแหน่งพระมหากษัตริย์ ตำแหน่งพระราชินี ตำแหน่งรัชทายาท และตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ประเด็นนี้จะเห็นได้ชัดเจนว่า ความผิดฐาน 112 มุ่งคุ้มครองตำแหน่งประมุขของรัฐ (Head of State) และตำแหน่งที่ใกล้ชิดประมุขของรัฐ (พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์)